ELZ ambassadeurs aan het woord
Eerstelijnszones
In 2020 werd de eerstelijnszorg in Vlaanderen gereorganiseerd met de vorming van 60 eerstelijnszones, waarvan 11 in Vlaams-Brabant. Elke eerstelijnszone wordt aangestuurd door een zorgraad. De zorgraad bestaat op zijn beurt uit vertegenwoordigers van verschillende clusters waaronder zorg, welzijn, lokale besturen, personen met een zorg- en ondersteuningsnood en optionele partners. In bijna alle zorgraden is ook een apotheker aanwezig. Deze collega’s zijn niet alleen een goed aanspreekpunt wanneer je meer wil weten over de werking van de eerstelijnszone of de zorgraad, maar zijn ook letterlijk de vertegenwoordiger van de andere apothekers binnen de ELZ.
Om tot een gedragen vertegenwoordiging en afspraken te komen is het noodzakelijk om apothekers binnen de eerstelijnszone samen te brengen. Om dat of andere initiatieven die de samenwerking tussen apothekers binnen elke eerstelijnszone helpen versterken voorziet BAF ook de nodige ondersteuning.
Om de impact van deze samenwerking beter zichtbaar te maken, starten we bij BAF een reeks waarin we met de ambassadeurs van afgelopen jaar terugblikken op hun verwezenlijkingen en vooruitblikken op hun dromen voor de toekomst. Wat hebben zij dit jaar binnen de eerstelijnszone gerealiseerd? Hoe zien zij hun eigen rol en de rol van de apothekers binnen de eerstelijnszone in 2025?
Ambassadeurs aan het woord
Apotheker Lieve Victor - ELZ BraViO
"De belangrijkste verwezenlijking uit 2024 is voor mij wat we bereikt hebben rond vaccinatie; hierrond hebben we dit najaar een MFO georganiseerd. Iets dat we volgend jaar zeker willen herhalen!"
"Volgend jaar zou ik graag een project rond diabetesopsporing en behandeling uitrollen binnen onze ELZ. In 2025 zou ik graag zien dat onze ELZ zich wat meer richt naar zorg, want op dit moment ligt de focus heel sterk op welzijn."
Apotheker Christel Monnissen - ELZ Leuven
“Terugkijkend op 2024 ben ik in de eerste plaats fier op het hervormen van de governancestructuur binnen onze Zorgraad. De clusters gezondheidsberoepen, welzijnsorganisaties, PZON en lokaal bestuur vormen zo de ruggengraat van de Zorgraad. Door een verbreding van de algemene vergadering, breiden wij op die manier ons netwerk uit om zo samen te kunnen werken aan een (nog) betere zorg.
Bij de opmaak van het actieplan hebben we ook input gevraagd vanuit het brede netwerk om zo tot een gedragen actieplan te komen. We zullen ons onder andere inzetten om de eventuele digitale drempels in het kader van toegankelijkheid van zorg maximaal te ondervangen en jonge mantelzorgers te ondersteunen. We werken ook aan de Vlaamse doelstellingen wat betreft buurtgerichte en geïntegreerde zorg. Dit zijn topics waar wij als apothekers dagdagelijks mee worden geconfronteerd.
Ik ben in de tweede plaats ook heel trots op mijn rol als teamcoach van één van de zorgzame buurtteams van Zorgzaam Leuven en als één van de trekkers van de Zorgzame Buurt ‘Kop Van Kessel-Lo’. Zo organiseerden wij in 2024 met de lokale zorg-en welzijnspartners een gezondheidsmarkt met als thema positieve gezondheid. Vanuit het buurtteam doen wij aan preventie door doorverwijzing naar eerstelijnspsychologen, bewegen op verwijzing, mondzorgscreening, rookstop en geven wij educatie rond chronische aandoeningen als COPD, diabetes,..
Mijn droom voor 2025 bestaat erin dat ik de ‘good practices’, verkregen via de projecten van de zorgzame buurten en van de buurtteams van Zorgzaam Leuven, verder kan uitdragen en ervaringen kan uitwisselen met gelijkaardige projecten om zo écht te kunnen bijdragen aan de realisatie van ‘geïntegreerde zorg’ binnen ELZ Leuven.
Als apotheker zijn wij de voelsprieten van de samenleving, weten wij wat er leeft en zijn wij ideaal geplaatst om onze expertise te delen met het hele netwerk. Als apotheker voelen wij ons heel comfortabel achter onze toog en bieden wij de best mogelijke zorg, maar soms is het nodig om ons publiek toe te spreken van achter een beamer.
Ik wens alle apothekers een fijn eindejaar!”
Apotheker Annemie Humblet - ELZ Zuidoost Hageland (ELZOH)
Lokale en multidisciplinaire samenwerking
In 2024 organiseerden we met enkele apothekers uit ELZ Zuidoost-Hageland een MFO waarbij zowel huisartsen als verpleegkundigen aanwezig waren. We bespraken onder andere het vervolledigen van het medicatieschema van de patiënt na ontslag uit het ziekenhuis en stelden daarbij enkele blinde vlekken vast die – zoals het woord al zegt – door niemand van ons waren opgemerkt. Zo was het verrassend om vast te stellen dat noch de huisarts noch de huisapotheker over het complete schema beschikken, maar dat het vaak de thuisverpleegkundigen zijn die het meest accurate overzicht hanteren. Zij gaan hierover dagelijks en bijna meteen na ontslag uit het ziekenhuis in gesprek met de patiënt tijdens de verzorging aan huis. Tegelijkertijd stelde de verpleegkundige vast dat het geneesmiddelengebruik van de patiënt niet altijd 100% wordt gecoverd door het medicatieschema. Dat is het geval wanneer de patiënt bijvoorbeeld oogdruppels gebruikt en deze zelf toedient. Zo bestaat er nog steeds een mogelijk risico op eventuele interacties tussen geneesmiddelen.
Het werd een zeer waardevolle avond waar we samen afspraken hebben gemaakt om, met het oog op de toekomst, nog meer multidisciplinair samen te werken en elkaar nog vaker op de hoogte te houden – telefonisch dan wel digitaal – over wijzigingen in het geneesmiddelengebruik van de patiënt. Daarbij spraken we nogmaals de grote wens uit om samen in éénzelfde patiëntendossier te kunnen werken zodat we meteen op de hoogte zijn van eventuele wijzigingen. Werk aan de winkel!
Daarnaast organiseerden wij met BAF, onze ELZ-apothekers en de ziekenhuisapothekers van RZ Heilig Hart Tienen – de tweede lijn dus – een transmuraal overleg waarbij ook huisartsen waren vertegenwoordigd. Uiteraard ging het ook daar over de geneesmiddelen. Tijdens dit overleg bleek opnieuw dat het juiste gebruik en de beschikbaarheid van geneesmiddelen zeer belangrijk is voor iedereen, niet in het minst voor de patiënt zelf natuurlijk. Voor mij als ELZ-ambassadeur was het een meer dan geslaagde avond omdat de opkomst vanuit de eerste en tweede lijn zo goed was en omdat we samen veel hebben geleerd in het belang van onze patiënten! Enkel door nog meer multidisciplinair samen te werken, verkleinen we de kloof tussen de ziekenhuis- en thuissituatie in het continueren van het medicatiegebeuren en het tijdig beschikbaar stellen bij stockbreuken.
De toekomst
Voor 2025 droom ik van de opstart van nog meer transmurale projecten, zoals het ondersteunen van OPAT-pilootinitiatieven (Outpatient Parenteral Antimicrobial Therapy) waarbij antimicrobiële intraveneuze medicatie niet langer binnen de muren van het ziekenhuis maar ook onder toezicht en zorg van de thuisverpleegkundige wordt toegediend. Zo kan de patiënt snel en veilig zijn dagelijkse activiteiten hervatten, zonder gekluisterd te zijn aan de ziekenhuiscontext.
Om deze therapie goed te begeleiden, is de huisapotheker uitermate geschikt om vragen rond 'Goed Gebruik Geneesmiddelen' te beantwoorden in dialoog met de patiënt, thuisverpleegkundige en/of huisarts, en op termijn de medicatie en bijhorende materialen ter beschikking te stellen en de ziekenhuisapotheker daarbij te ontlasten.
Brett Van Uytvanck, ELZ Grimbergen
Brett heeft er alvast een pittig jaar opzitten. Als apotheker verhuisde hij naar een meer stedelijke context waar hij opnieuw zijn plaats moest vinden. Daarnaast is hij ook BAF-bestuurslid, ELZ-ambassadeur en combineerde hij deze functies met een druk gezin.
Ondanks zijn goedgevulde agenda, organiseerde Brett in de ELZ Grimbergen twee MFO’s rond vaccinatie en te maken afspraken binnen de regio’s. Beide overlegmomenten werden een succes dankzij de talrijke opkomst van huisartsen, thuisverpleegkundigen en lokale apothekers.
Voor 2025 hoopt Brett op een meer continu verhaal binnen deze multidisciplinaire teams. Zo kan er volgens hem nog meer worden ingezet op het ‘vermenselijken’ van deze teams door ze een gezicht te geven naar de burgers toe. Tegelijkertijd kan ook de interne communicatie tussen de zorgverstrekkers worden verbeterd door bijvoorbeeld consequenter Silo als veilig medium te gebruiken. Zo kan je eenvoudig één op één rond een bepaalde patiënt communiceren of in grotere groep over een populatie van patiënten met dezelfde problematiek.
Daarnaast geeft Brett ook mee dat het project duurzaam recycleren van vervallen medicatie - met steun van BAF als beroepsvereniging - in 2024 de samenwerking met de lokale besturen binnen de ELZ een enorme boost heeft gegeven. Dit initiatief kadert perfect binnen de bredere visie waarbij apothekers meewerken aan een duurzamere samenleving door gezondheidsrisico’s en milieuschade door niet gebruikte en/of vervallen geneesmiddelen te voorkomen. Met dit initiatief van de apothekerskring Regio Grimbergen, kunnen deelnemende apotheken in de regio kosteloos een retourbox en 5 recyclagedozen ontvangen waar patiënten hun vervallen medicatie kunnen deponeren. Wie nog wil aansluiten, geeft best een seintje aan Brett via Van.Uytvanck.Brett@outlook.be.
