GGG medicatienazicht

In 2023 is er veel veranderd voor ons als officina-apothekers. Zo kunnen we onder andere vanaf 1 april 2023 een vergoeding krijgen voor het uitvoeren van een medicatienazicht bij onze patiënten. Om deze dienstverlening nog beter te ondersteunen, willen we met deze artikelreeks niet alleen praktische tips delen, maar ook laten zien hoe het er in de praktijk echt aan toe kan gaan en extra inzichten bieden over de problemen waar jullie tegenaan kunnen lopen. Als jullie zelf nog een casus hebben of andere vragen, aarzel dan niet om ons te contacteren info@baf.be . Alle input is waardevol om jullie zo goed mogelijk te ondersteunen.

Verloop medicatienazicht

Tijdens een GGG-medicatienazicht gaan we op een gestructureerde manier het geneesmiddelengebruik van de patiënt proberen te optimaliseren. Hiervoor gebruiken we het stappenplan dat is aangereikt door APB, zie figuur 1.

Figuur 1: verloop van een medicatienazicht. De momenten dat een arts betrokken kan worden staan aangeduid met een paarse cirkel. Bron: APB

Aan de hand van een concrete casus uit de praktijk doorlopen we alle stappen van een medicatienazicht en leggen we de nadruk op de communicatie met de arts. Het is belangrijk om te weten dat er geen juiste of foute oplossing is voor deze casus en dat er zeker nog aanvullingen mogelijk zijn. Het geeft je echter wel een goed idee van hoe het mogelijk kan verlopen in de praktijk.


1. Patiëntselectie en uitnodiging

Jacques, 84 jaar, komt in de apotheek na controle van zijn huisarts met om zijn gebruikelijke medicatie op te halen. Hij vraagt aan jou of hij mogelijk minder geneesmiddelen zou kunnen innemen. Dit is een ideaal moment om hem een medicatienazicht voor te stellen. Je apotheeksoftware helpt je mee met de selectie van de patiënten. Voor GGG medicatienazicht zijn deze inclusiecriteria van toepassing: hij minimum 5 chronische terugbetaalde geneesmiddelen (polymedicatie) neemt. Chronisch wordt gedefinieerd als ten minste 160 Defined Daily Doses (DDD) die in de loop van de laatste 12 maanden zijn afgeleverd, daarnaast moet hij thuiswonend zijn en jou als huisapotheker gekozen hebben.

Je legt hem duidelijk uit wat deze dienst inhoudt. Hij stemt hiermee in en jullie maken samen een afspraak op een moment dat voor jullie beiden past. Je geeft hem nogmaals zijn laatste medicatieschema mee en vraagt hem thuis eens te bekijken of hij alles inneemt zoals in het schema staat en of hij alvast kan nadenken over mogelijke vragen en opmerkingen over zijn geneesmiddelengebruik.

Medicatieschema VOOR medicatienazicht

Groen: Chronisch terugbetaalde geneesmiddelen met DDD > 160.


2. Voorbereiding gesprek

In afwachting van het gesprek is het handig om alvast het medicatieschema, de historiek van de patiënt en enkele tools om geneesmiddel gebonden problemen te detecteren  (zoals de GheOP³s)-tool) en een interactiechecker te bekijken. Dit kan je tijd besparen tijdens het gesprek met de patiënt doordat je gericht weet wat je wil te weten komen.

Enkele vragen die je zeker kan overlopen:

• Is het medicatieschema nog up-to-date? Hiervoor kan je de historiek van de patiënt even overlopen.
• Kan het medicatieschema verbeterd worden?
• Kunnen we het aantal inname momenten vereenvoudigen?
• Zijn er zaken die de patiënt OTC op regelmatige basis komt halen die we in het medicatieschema kunnen plaatsen?
• Zijn er relevante geneesmiddeleninteracties?
• Welke geneesmiddel gebonden problemen zijn er?
• Hoe is de vaccinatiestatus?
• Is de patiënt therapietrouw? Je apotheeksoftware kan je hierbij helpen door na te gaan of de afgeleverde hoeveelheid overeenkomt met wat de patiënt zou moeten innemen. Natuurlijk weet je hierbij niet wat hij effectief heeft ingenomen, maar het geeft je toch al een goede start om dan dieper op in te gaan tijdens het gesprek met de patiënt.
• …

De groene vragen zijn zaken die sowieso aan bod komen in de eForm die is ontwikkeld voor GGG medicatienazicht. Het kan handig zijn om de casus alvast een keer in de eForm te plaatsen ter voorbereiding van het gesprek. Let op: de GheOP³s tool zit alleen in de eForm voor patiënten ouder dan 65 jaar.

Je merkt op dat Jacques therapietrouw goed is. Zijn medicatieschema ziet er in orde uit, al zou simvastatine beter ’s avonds ingenomen kunnen worden. Verder lijken er geen relevante interacties te zijn. Uit de GheOP³s-tool halen we volgende zaken:

• Item 17: benzodiazepines of Z-drugs (Lorazepam)
• Item 18: antipsychotica > 1 maand (Deanxit®)
• Item 19: antidepressiva > 1 maand (Deanxit®)
• Item 39: oudere persoon met hoog risico op pneumokokkeninfectie zonder pneumokokkenvaccinatie

Verder is zijn vaccinatiestatus voor griep in orde, maar niet voor COVID en pneumokokken. Als je kijkt naar de medicatiehistoriek en OTC geneesmiddelen, zie je dat hij vaak langskomt voor hoestmiddelen, wondzorg en producten tegen blauwe plekken. Deze info is zeer nuttig voor het gesprek met Jacques.
 

3. Gesprek

Enkele dagen later komt Jacques langs in de apotheek voor het gesprek. Hij is een beetje onwennig omdat dit zijn eerste ‘afspraak’ is met zijn apotheker, maar is oprecht vereerd dat de apotheker tijd maakt voor hem.

Alle geneesmiddelen worden overlopen en het is duidelijk dat Jacques niet goed weet waarvoor hij alle geneesmiddelen moet innemen. Een belangrijk resultaat van een medicatienazicht kan al zijn dat hij beter beseft wat het nut is van alle verschillende geneesmiddelen waardoor de motivatie om ze correct in te nemen verhoogd. Dit mag zeker ook in het verslag naar de arts opgenomen worden. Zelf weet hij niet meer echt waarom hij Deanxit® neemt. Dit is meer dan 5 jaar geleden opgestart, en is zeker iets om verder op te nemen met de arts. Deanxit® staat in BCFI ook gelabeld als ‘af te raden geneesmiddel’ en als je doorvraagt, heeft hij wel last van enkele nevenwerkingen (bv. …) die mogelijks van Deanxit® komen.

 Je merkt dat Jacques toch wat verward overkomt en zegt zelf dat hij last heeft van een droge mond. Dit zijn mogelijke nevenwerkingen van oxybutynine en Deanxit®. Daarnaast vermelden we het innamemoment van simvastatine en overleggen we met Jacques dat dit beter ’s avonds ingenomen wordt. Enkel atorvastatine en rosuvastatine kunnen ’s morgens ingenomen worden aangezien ze een langere halfwaardetijd hebben.

Tijdens de voorbereiding zagen we nog dat we frequent zaken voor blauwe plekken en wondzorg afleveren. Dit is ook een aandachtspuntje dat we met Jacques bespreken. Is hij de voorbije tijd en of meerdere malen gevallen? Dit zou mogelijk kunnen komen door duizeligheid wat een nevenwerking van oxybutynine en Deanxit®  kan zijn, zeker ook combinatie met lorazepam. Daarnaast neemt hij Asaflow®, wat het risico op blauwe plekken vergroot.

Dit is een ideaal bruggetje om te polsen naar Jacques zijn slaaprituelen. Aangezien hij frequent langskomt voor lorazepam zouden we willen kijken of het mogelijk is om dit af te bouwen. Je legt hem duidelijk uit wat zijn persoonlijke voordelen zijn bij het afbouwen van lorazepam. Jacques was hier nog niet helemaal van op de hoogte je polst al eens of hij het zou zien zitten om, indien de arts hier ook mee akkoord gaat, lorazepam via GGG benzo’s af te bouwen.

Bij het afronden van het gesprek leg je Jacques duidelijk uit wat de verdere stappen zijn en wanneer hij van jou feedback mag verwachten.

4. Analyse en opmaak actieplan

Na afloop van het gesprek maak je een actieplan op. Dit zijn de belangrijkste zaken die naar boven kwamen:

• Verwardheid, droge mond en duizeligheid: mogelijk ongepastheid van oxybutynine en Deanxit®?
• Patiënt staat open voor afbouw lorazepam: GGG benzo’s bespreken met arts
• Innamemoment simvastatine veranderen naar ’s avonds
• Opfrissing van kennis rond geneesmiddelengebruik van patiënt

Deze info wordt verder meegenomen in het actieplan en gedeeld met de huisarts van Jacques.

5. Delen info en bespreken met arts
 

Als je de eForm invult, krijg je automatisch een verslag voor de arts. Het delen van dit bestand moet via een veilige manier, waarbij Siilo zeer veel gebruikt wordt.

Bespreek met de arts wat je gaat doen met het actieplan, wie wat opvolgt en tegen wanneer. Laat hem ook zeker weten dat je graag informatie krijgt over wat hij ermee zal doen.  De arts ging bij zijn volgende consultatie extra aandacht besteden aan oxybutynine en Deanxit®. Hij kon je nog niet zeggen wat hij er juist mee ging doen. Hij stond zeer hard open voor GGG benzo’s en was blij met de info dat je hierrond kon geven. Ook het innamemoment van simvastatine was uiteraard geen probleem voor de arts en hij was heel blij dat je de patiënt nog eens duidelijk hebt kunnen uitleggen waarvoor al zijn geneesmiddelen dienen.

6. Bespreken actieplan met patiënt en patiëntentevredenheid

Als je met de arts afgesproken hebt wat er veranderd zal worden, is het zeer belangrijk om dit ook met de patiënt te overlopen.
Het gaat namelijk over zijn geneesmiddelengebruik en dient hij hier uiteraard mee akkoord te gaan.

 

7. Aanpassen van medicatieschema
 

Als laatste stap dient het medicatieschema aangepast te worden. Het medicatieschema zal bij Jacques in eerste instantie niet zo hard wijzigen, maar hopelijk zal dat na de consultatie bij de huisarts wel het geval zijn. Vandaar is opvolging zeker nog interessant!

Medicatieschema NA medicatienazicht

Take home messages: communicatie met arts

We willen jullie graag kort de tips rond communicatie met arts samenvatten:

1. Organiseer een MFO op een kleinschalige manier. Zo kan je met de artsen waar frequent mee samenwerkt toelichten wat de bedoeling is, wat iedereen van elkaar kan verwachten en hoe jullie de communicatie zullen uitvoeren.
2. Betrek de arts snel in het proces. Zo voelen ze zich betrokken en kunnen ze – indien gewenst – wat extra info toevoegen over de patiënt wat handig kan zijn voor het medicatienazicht.
3. Spreek duidelijk af welke termijnen jullie feedback van elkaar verwachten en op welke manier. Zo ontstaat er geen frustratie en kunnen jullie even contact met elkaar hebben indien er nog geen feedback gekomen is binnen de afgesproken tijd.
4. Vraag input aan de arts: wat vond hij zelf interessant, want zou hij graag nog meer te weten komen, hoe kan de samenwerking nog beter.
5. Indien je klaar bent voor een stapje verder: weet ook dat er al opleidingen en een MFO rond medication review type 3 ter beschikking zijn, waar je nog actiever gaat samenwerken en gegevens gaat uitwisselen tussen arts en apotheker.

Indien je graag nog meer informatie wenst, kan je de webinars nog steeds herbekijken rond communicatie met arts en patiënt.
Ga hiervoor naar de toolbox GGG medicatienazicht op de website van APB en klik dan door op nuttige materialen.
Hier alvast ook de rechtstreekse link: https://www.apb.be/nl/my/Geneesmiddelen-en-farmaceutische-zorg/begeleidingsgesprek/GGG-Medicatienazicht/Nuttige-materialen/Pages/default.aspx

Veel succes in de praktijk!

Bronvermelding

• APB: GGG medicatienazicht
• GheOP³s-tool
• SKP oxybutynine
• SKP Asaflow®
• SKP Deanxit®