Medicatie Reconciliatie

Een medicatiebegeleiding na ziekenhuisontslag door de huisapotheker

Wist je dat...

• 5,6% van de acute ziekenhuisopnames te wijten zijn aan medicatie?
• 20% van de heropnames in het ziekenhuis te wijten zijn aan medicatieproblemen, waarvan minstens de helft vermijdbaar?

Een goede communicatie en samenwerking tussen eerste en tweede lijn (ziekenhuis) is cruciaal voor een optimaal transmuraal medicatiebeleid. Idealiter kan alle informatie omtrent geneesmiddelen gedeeld worden tussen zorgverleners onderling via digitale platformen. Maar deze systemen zijn vandaag nog onvoldoende ontwikkeld of geïntegreerd, waardoor het papieren medicatieschema erg belangrijk blijft! Bovenstaande cijfers tonen aan dat het transmurale medicatiebeleid beter moet, en hierin is een cruciale rol weggelegd voor de huisapotheker!

Wanneer de apotheker na ziekenhuisontslag een medicatie conciliatie gesprek uitvoert met zijn patiënt, onderzoekt hij of er geneesmiddel gebonden problemen of discrepanties zijn in het transmurale medicatiebeleid.  Aangezien patiënten na ontslag vaak nieuwe medicatie moeten nemen of oude medicatie moeten stoppen, kan er verwarring optreden.
Desondanks bovengenoemde meerwaarde van het medicatiere conciliatie gesprek, bezit de apotheker vaak over onvoldoende informatie om zo’n gesprek uit te voeren. Daarom werd in het pilootproject “de enveloppe-actie” een enveloppe als tool ontwikkeld om de informatieoverdracht vanuit het ziekenhuis naar de apotheek te faciliteren. De “enveloppe-actie” is een initiatief vanuit KOVAG, BAF en VAN in samenwerking met KULeuven, UGent, ZOHrg Tienen en Zorgzaam Leuven.

"De enveloppe-actie"

De enveloppe-actie in een notendop...

De enveloppe-actie loopt in een aantal afdelingen in verschillende ziekenhuizen binnen Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen. Niet alleen algemene ziekenhuizen maar ook psychiatrische ziekenhuizen doen mee aan dit project. Gezien de complexe medicatieschema’s na ontslag uit psychiatrische ziekenhuizen is de deelname van deze groep zeer zinvol. De deelnemende ziekenhuizen in Vlaams-Brabant zijn kan je terugvinden in onderstaande tabel.

De enveloppe is een tool om de informatieoverdracht vanuit het ziekenhuis naar de openbare apotheek te faciliteren, omdat de apotheker deze informatie nodig heeft vooraleer hij een ontslagbegeleiding kan uitvoeren.

De enveloppe-actie heeft 3 doelen

• De gegevensoverdracht bij ziekenhuisontslag naar de openbare apotheek verbeteren: het medicatieschema en de medicatie-voorschriften.
• In kaart brengen in welke mate de patiënt zijn rol opneemt in de gegevensoverdracht. 
  We gaan na hoeveel enveloppen door de apotheker ontvangen werden.
• De medicatiebegeleiding in de apotheek in kaart brengen. 
  Welke zorg verlenen apothekers? Welke problemen merken zij op en hoe lossen zij deze op? 

De enveloppe bevat: 

• Medicatieschema vanuit ziekenhuis
• Eventueel medicatievoorschriften bij ontslag (indien die afgedrukt worden)
• Registratieformulier voor apotheker (apotheker vult dit in na de medicatie reconciliatie)
• Ziekenhuis-specifieke CNK-code aan de achterkant van de enveloppe (apotheker scant deze code op een fictief voorschrift)

Hoe gaat de enveloppe-actie in zijn werk?

• Wanneer de patiënt ontslagen wordt in het ziekenhuis, voert de verpleegkundige een ontslaggesprek met de patiënt. De verpleegkundige geeft de enveloppe af aan de patiënt en vertelt aan de patiënt dat hij/zij deze enveloppe naar zijn/haar huisapotheker moet brengen, omdat de apotheker deze informatie nodig heeft om hem/haar optimaal te kunnen begeleiden omtrent zijn/haar medicatie.
• De patiënt brengt de enveloppe naar zijn/haar huisapotheker.
• De apotheker ontvangt de enveloppe, en scant de CNK-code in op een voorschrift met een terugbetaald geneesmiddel, of maakt een pseudo-voorschrift aan. De apotheker heeft nu de nodige informatie om een medicatie reconciliatie uit te voeren bij de patiënt.
• De apotheker vult het registratieformulier online in.

Maar wat als de patiënt geen enveloppe heeft na ontslag?

Ondanks het grote aantal deelnemende ziekenhuizen, zullen er nog steeds patiënten in de apotheek komen na ontslag zonder enveloppen. Natuurlijk voeren we als apotheker ook bij deze patiënten een medicatie begeleiding uit. Daarom hebben we een extra CNK-code ontwikkeld die je als apotheker kan gebruiken na een ontslagbegeleiding zonder enveloppen.

We willen als apotheker onze patiënten zo goed mogelijk begeleiden in de overgang van ziekenhuis naar thuissetting. Een medicatie reconciliatie na ontslag neemt heel wat tijd in beslag. Door deze dienstverlening in kaart te brengen streven wij naar een extra vergoeding voor apothekers.

Op de afbeelding hieronder zien jullie een overzicht:

Tools ter ondersteuning

We hebben tools ontwikkeld die jou als apotheker kunnen ondersteunen in het uitvoeren van een medicatie reconciliatie. Via deze link kan je gebruik maken van het 5 stappenplan bij het uitvoeren van een medicatie reconciliatie voor patiënten die ontslagen werden uit het ziekenhuis.

In samenwerking met de KULeuven werd een webinar ontwikkeld om apothekers te begeleiden bij het uitvoeren van een medicatie reconciliatie na ontslag uit een algemeen ziekenhuis. De webinar kan je hier herbekijken: Bb Collaborate - Opleiding medicatiebegeleiding na ontslag

De medicatie reconciliatie bij een patiënt ontslagen uit een psychiatrisch ziekenhuis, omvat een aantal extra aandachtspunten vergeleken met een medicatie reconciliatie na ontslag uit een algemeen ziekenhuis. We hebben voor deze doelgroep een aparte e-learning ontwikkelt samen met de KULeuven, die je hier kan herbekijken.

Bekijk het uitgebreide rapport

Via onderstaande link kan je het uitgebreide wetenschappelijke rapport terugvinden met de data van alle huidige fasen die tijdens dit project aan bod kwamen (1, 2, 3a en 3b). Hieronder een kort overzicht van de verschillende onderzoeksfasen:

• Fase 1: juni 2019 – december 2019
• Fase 2: april 2021 – januari 2022
• Fase 3a: mei 2021 – maart 2022
• Fase 3b: april 2022 – december 2022 (lees het tussentijdse rapport HIER)

Vragen, opmerkingen of suggesties?

Neem contact op via info@baf.be of via 016/23 88 19.